Түркиянын Түндүк Эгейдеги эң кооз шаарларынын бири Чанаккале зыяратчыларга бир катар уникалдуу тажрыйбаларды тартуулайт. Дүйнөдөгү укмуштуу уламыштарга бай бул байыркы шаар, өткөндүн улуулугун азыркыга жеткирген археологиялык жана маданий мурас жолдорунун мекени.
1998-жылдан бери дүйнөнүн эң маанилүү байыркы шаарларынын бири катары ЮНЕСКОнун Бүткүл дүйнөлүк маданий мурастар тизмесине киргизилген байыркы Троя шаары, тогуз катмары жана 3000 жылдык үзгүлтүксүз тарыхы менен уникалдуу аймак катары көпчүлүктүн көңүлүн өзүнө бурат. Бул байыркы шаар Түркиядан башталган Европа Кеңеши тарабынан катталган биринчи жана жалгыз маданий маршрут, ошондой эле, Эней Маршрутунун да башталгыч чекити десек болот. Троя жана Антандрос (Түркия) археологиялык жерлеринен башталып, Римге (Италия) чейин созулган Эней Маданий Маршруту бир нече айылдык пейзаждарды, жаратылыш аймактарын жана археологиялык объекттерди бириктирет, алардын айрымдары белгилүү жана ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген. Зыяратчыларга кызыктуу жана укмуштуу окуяларды убада кылган Энеянын жолун саякаттоону унутпаңыз!
«Энеида»
Түркиянын маданият жана туризм министрлиги тарабынан уюштурулган Эней маданият маршруту латын акыны Вергилийдин чыгармасынан шыктанып даярдалган. Вергилийдин «Энеидасы» трояндык княздын асыл уулу Эней жана сүйүү кудайы Афродита тууралуу баяндайт. Уламыш боюнча, Эней атасы жана уулу менен талкаланган Троя шаарынан качып, «жаңы Трояны» куруу үчүн цивилизацияларды, маданияттарды жана пейзаждарды аралап узак сапарга чыккан. Эней байыркы Эдремит Антандрос шаарына сапар алып, Ида (Каз Тоолору) тоосунан келген жыгачтарды колдонуп кемелерди жасаган. Андан соң ал аман калгандар менен ошол кемелерге отуруп, жаңы Трояны куруу үчүн сүзүп кеткен. Баатырдын сапары Фракиянын жээктеринен башталып, Греция, Албания, Тунис аркылуу уланып, Италияда аяктаган. Андан кийин, Италия жеринде Рим цивилизациясынын пайдубалын түзүү менен, ал тарыхтагы эң маанилүү жылыштардын бирин жасаган. Рим цивилизациясынын легендарлуу “атасы” жана Европанын көркөм жана маданий чыгармачылыгынын кылымдар бою илхам булагы болгон троялык баатыр Эней европалык иденттүүлүктүн символу бойдон калууда.
Маршрут беш өлкөнү жана 21 аялдаманы камтыйт.
Европа Кеңешинин Маданий Маршруттары программасы 1987-жылы мейкиндик жана убакыт аркылуу Европанын ар кайсы өлкөлөрүнөн келген мурастар жалпы маданий мураска кандай салым кошоорун көрсөтүү үчүн башталган. Мифологиялык баатыр да татаал жолду басып өткөн Энейдин маданий жолу 50дөн ашык маршруттардын бири болуп саналат. Бүгүнкү күндө бул каттам Европанын жана Жер Ортолук деңизинин 5 өлкөсүндөгү 21 порт аркылуу өтөт. Түркиянын Түндүк-Батыш Эгей деңизинин жээгинен башталып, Италиянын Латий жээгине чейин созулган каттам ЮНЕСКОнун алты мурас объектисин камтыйт: Троя, Бутринт, Делос, Этна жанар тоосу, Карфаген жана Чиленто — Валло ди Диано. Ошондой эле үч улуттук паркы бар: Айда тоолору, Бутринт улуттук паркы жана Силенто — Валло ди Диано улуттук паркы.
Түркиядан Троя, Антандрос жана Энос каттамдары бар
Эней жолу Түркиядан башталып, Чанаккале, Балыкесир жана Эдирне облустарынан өтөт; Албания, Греция, Тунис жана Италияны бириктирет. Маршрут Троя согушу болгон деп айтылган Байыркы Троя шаарынан башталат. Ал эми Балыкесирдин жанындагы Антандрос байыркы шаары Энейдин кемелерин курган экинчи аялдамасы болуп саналат. Ошондой эле каттамда жаңы Троя кура баштаган байыркы Энос шаары бар. Бүгүнкү шаар Эдирнеде, Мерич дарыясы менен Сарос булуңунун кошулган жеринде жайгашкан.
Троя: Баары башталган жерге саякат
Энейдин маршруту тарыхка, археологияга жана мифологияга кызыккан саякатчыларга көп нерсени сунуштайт. Түркиядагы каттамдын башталышы болгон Трояга кадам таштоо менен фантастикалык география менен тааныша аласыз. Тройдун археологиялык урандылары конокторду так жайгашкан жерде талкаланган жана кайра курулган цивилизациялардын тарыхы боюнча кызыктуу саякатка алып барат. 2018-жылдын «Троя жылы» деп жарыяланышы жана «Троя музейинин ачылышы» менен шаардын кире беришиндеги Чанаккале байыркы Троя шаарынын кайталангыс байлыктарынын аркасында маданий жана көркөм өнөр борборуна айланды. Троя сыры тууралуу көбүрөөк билүү үчүн Байыркы Троя шаарынан театр жана башка көптөгөн табылгаларды изилдеп чыккандан кийин шаардын уникалдуу көркөм буюмдарын көрсөткөн Троя музейине барууну унутпаңыз!