Америкалык Майкрософт компаниясынын эки мурдагы кызматкерлери Хоссам Наср жана Абдо Мохамед корпорацияны Газа тилкесиндеги палестиналыктарды геноцидде Израилге жардам берип, Палестина аймактарын басып алууну колдогон деп айыпташты. Адистер Палестинаны колдоорун билдиргенден кийин жумуштан бошотулганын айтышты жана компания Израилге кеңири масштабдуу байкоо жүргүзүүгө, аба чабуулдарын пландаштырууга жана кыргынды күчөтүүгө мүмкүндүк берген технологияны камсыздайт.
Насре 2024-жылдын октябрь айында Майкрософттун башкы кеңсесинин алдында Газада каза болгондорду эскерүү иш-чарасын уюштургандан кийин кызматтан алынганын айтты. Ал компанияда үч жыл инженер-программист болуп иштеген.
Анын айтымында, Microsoft Azure платформасы Израилге булут жана AI кызматтарын, ошондой эле маалыматтарды сактоо жана машина которуу куралдарын берет. Насрдын айтымында, бул технологиялар Израил армиясы тарабынан палестиналыктар тууралуу маалыматтарды сактоо, маалыматты араб тилинен еврей тилине которуу жана андан кийин аны бутага алуу системаларында пайдалануу үчүн колдонулат.
Активисттердин айтымында, Израил армиясынын Майкрософттун технологиясын колдонуусу 2023-жылдын октябрынан 2024-жылдын мартына чейин 200 эсеге өскөн.
Наср кошумчалагандай, Майкрософт Израилди технология менен гана камсыз кылбастан, 7-октябрдагы согуш башталгандан кийинки алты ай ичинде 10 миллион долларлык техникалык колдоо көрсөткөн. Майкрософттун кээ бир кызматкерлери, анын айтымында, иш жүзүндө “Израилдин аскердик чалгындоо бөлүгүнө” айланган.
«Мындай деңгээлдеги катышуу Израилге палестиналыктарды толугу кырууну видео оюнга окшош нерсеге айлантууга мүмкүндүк берет» деди ал.
Ал ошондой эле Microsoft кызматкерлерин оккупацияланган аймактардагы отурукташкан жөөттөрдү колдогон уюмдарга кайрымдуулук кылууга үндөй турганын жана бул кайрымдуулуктарды корпоративдик программа аркылуу дал келтирерин айтты. Бирок программага бир дагы палестиналык гуманитардык уюм кирген эмес.
Майкрософттун мурдагы маалымат боюнча изилдөөчүсү жана шайлоо кампаниясынын өкүлү Абдо Мохамед да октябрда өткөн эскерүү иш-чарасына катышкандан кийин кызматтан алынган. Анын айтымында, ал компаниянын кызматкерлеринен Израил менен кызматташууну токтотууну талап кылган 7 миңден кол топтогон.
«Биз компания апартеидге жана геноцидге шериктеш болуп кала берсе, биз Майкрософттун бардык продуктуларына бойкот жарыялоого чакырабыз» деп баса белгиледи ал.
АКШда палестиналык активисттерге карата репрессиянын күчөшүнө токтолгон Мохамед, бул палестиналыктардын көп жылдардан бери эмнеге кабылып жатканын чагылдырып жатканын айтып: «Биз кысымга жана авторитаризмге карабастан, жырткычтын жүрөгүндө болсо да Палестина үчүн күрөштү улантабыз», — деди.
«Менден көп сурашат, жумуштан кетирүүдөн же депортациялоодон коркосуңбу деп. Бирок мен азыркы замандын Холокостуна шерик болуудан көбүрөөк корком», — деди ал.
4-апрелде Майкрософттун 50 жылдык мааракесин белгилөө учурунда шайлоо кампаниясынын өкүлдөрү катуу нааразылык акцияларын өткөрүштү. Компаниянын кызматкери Ибтихал Абусад AI бөлүмүнүн башчысынын сөзүн токтотуп: «Сиз AIны жакшылык үчүн колдоном деп жатасыз, бирок куралдуу Израилди 50,000 адамдын өмүрүн алган технология менен камсыздайсыз» — деп кыйкырды.
Дагы бир катышуучу Ваня Агравал Билл Гейтске жана мурдагы башкы директор Стив Балмерге кайрылып: «Сиз палестиналыктардын каны менен майрамдап жатасыз. Уялышыңыз керек. Израиль менен мамилени үзүңүз» — деген.
Эки аял тең ошол эле күнү жумуштан бошотулган.
Насрдын «Майкрософттун мындан ары өзүнүн ролун жашыра албайт. Биз алардын чебин бузуп алдык жана бир кезде адам укуктарын коргоп келген компаниянын репутациясы азыр анын геноцидге катышкандыгы менен булганды» — деди.